Aannames zijn  van groot belang in de filosofie, want die wil graag onderzoeken wat waar is en met aannames weet je het niet echt.

Er was laatst een bezoeker in mijn praktijk en die verwoordde zijn kwestie in de volgende vraag:  hoe moet ik de relatie tussen mijn dochter en mijn vriendin verbeteren?

Al snel werd duidelijk dat de vraag niet zo zorgvuldig gekozen was.

Allereerst het woord ‘hoe’.   Dit woord is vaak behoorlijk tricky, het kan verwijzen naar een stappenplan, doe eerst dit en dan dat.  Zo werkt dat meestal niet met relatieproblemen. Daar is wat meer onderzoek en wijsheid voor nodig. En dan het woord ‘moet’. Dat is een heel bedenkelijk woord. Van wie moet je iets? Van jezelf? Is dat een innerlijke noodzaak, of geef je jezelf het bevel? Of moet je iets omdat je niet anders kunt?

Na een kwartiertje waren we eruit. Mijn bezoeker moest niets maar hij wilde heel graag dat de relatie beter werd.

‘Dat is een wens,’ zei ik. ‘Maar denk je dat het kan?’’

Na een aarzeling gaf mijn bezoeker toe: ‘Ik weet niet of het kan, eerlijk gezegd betwijfel ik dat.’ Hij had dus zijn aanname dat de relatie verbeterd moest worden, laten vallen.

Daarna ging hij naar huis met de vraag: ‘Is het mogelijk dat de relatie tussen mijn dochter en vriendin beter wordt en kan ik daar iets in betekenen?’

En zo was hij een beetje wijzer geworden.

Daarna volgden er nog enkele gesprekken waarin hij zijn eigen relatie met zijn vriendin wilde onderzoeken. En die hadden een grote impact op zijn leven.

Vaak hebben we allerlei aannames.  Neem bv de stelling: als mijn vriend in mijn billen knijpt wil hij seks. Het kan zijn dat het je ervaring is dat dit waar is, want je kunt je geen momemt herinneren dat hij in je bilen kneep zonder seks te willen. En toch, het is mogelijk dat je je vergist, misschien wil hij je die ene keer als uitzondering op alle andere keren gewoon een beetje plagen. Zit er verder niks achter.

Een ander voorbeeld: een kennis van je zeurt altijd door de telefoon en dan, als ze weer belt denk je misschien: daar is die zeur weer. Laat ze nu een heel leuk verhaal te vertellen hebben.

Zoals je ziet, ga niet altijd van je aannames uit. Soms zijn ze waar. Weer een voorbeeld: mannen zijn over het algemeen langer dan vrouwen. Vrouwen worden over het algemeen ouder dan mannen.

In Nederland is het in juli gemiddeld warmer dan in januari, of: ik ben 56 jaar. Feit. Punt. Waarheid. Is te verifiëren.

Tijdens mijn filosofische gesprekken komen er veel aannames voorbij. Een voor een onderzoeken we die op hun waarheidsgehalte. Boeiende bezigheid, levert best veel op.

Vraag: ben jij je bewust geworden van een ‘verkeerde’ aanname?